Test oddechowy wodorowo-metanowy stanowi pomocną procedurę diagnostyczną dla niektórych schorzeń przewodu pokarmowego. Kluczowym elementem jest solidne przygotowanie się do badania, ponieważ przestrzeganie precyzyjnych wytycznych zwiększa dokładność wyników. Choć przeprowadzenie testu jest stosunkowo proste, wymaga od pacjenta odpowiedniej dyscypliny.
SIBO – Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego
Zespół nadmiernego namnażania się bakterii w jelitach cienkich (SIBO) polega na nieprawidłowym wzroście bakterii w obszarze jelit, który normalnie powinien być stosunkowo mało zaludniony przez mikroorganizmy. To nadmierne namnażanie się bakterii może prowadzić do różnych objawów, takich jak wzdęcia, bóle brzucha, wzdęcia, biegunki czy problemy z wchłanianiem składników odżywczych.
SIBO (ang. small intestinal bacterial overgrowth) występuje u osób w różnym wieku i może towarzyszyć różnym schorzeniom, takim jak zespół jelita drażliwego, uchyłki jelitowe, choroby nerek, niedoczynność tarczycy czy cukrzyca. Ponadto, przewlekłe stosowanie niektórych leków, takich jak leki przeciwbiegunkowe, opioidy, może sprzyjać rozwojowi nadmiernego wzrostu bakterii w jelitach cienkich.
Co to jest test oddechowy wodorowy i wodorowo-metanowy?
Test oddechowy wodorowy i wodorowo-metanowy, znany również jako test oddechowy wodorowo-metanowy, to procedura diagnostyczna wykorzystywana do oceny działania układu pokarmowego. Podczas tego testu pacjent spożywa substancję zawierającą węglowodany, które nie są trawione w żołądku ani jelitach, ale metabolizowane są przez bakterie jelitowe. W trakcie trawienia tych substancji bakterie produkują wodór i/lub metan. Następnie pacjent wydycha powietrze do specjalnych pojemników lub worków co jakiś czas, a próbki powietrza są analizowane pod kątem zawartości wodoru i metanu. Wzrost stężenia tych gazów w wydychanym powietrzu może wskazywać na nieprawidłowości w trawieniu i wchłanianiu w jelitach, co może sugerować różne zaburzenia, takie jak zespół nadmiernego namnażania się bakterii w jelitach cienkich (SIBO) czy nietolerancja pokarmowa.
Istnieją:
- Test oddechowy wodorowy – mierzy zawartość wodoru w wydychanym powietrzu.
- Test oddechowy wodorowo-metanowy – poza wodorem, ocenia także poziom metanu w wydychanym powietrzu przez pacjenta.
Test wodorowo-metanowy
Komórki ludzkie nie są zdolne do wydzielania wodoru i metanu. Obecność tych gazów w wydychanym powietrzu wskazuje na to, że część węglowodanów lub białek nie jest prawidłowo wchłaniana przez błonę śluzową jelita, lecz podlega fermentacji z udziałem mikroorganizmów jelitowych. Gazy te przechodzą do krwiobiegu, a następnie do płuc, gdzie są wydalane poprzez wydychane powietrze.
Nowoczesne testy oddechowe przeprowadzamy w naszym gabinecie we Wrocławiu na ul. Grabiszyńska 85a/4 53-503 Wrocław lub można nabyć online za pośrednictwem (e-Pakietu SIBO, który umożliwia wykonanie testu oddechowego wodorowo-metanowego).
Te zaawansowane testy umożliwiają pomiar zawartości wodoru i metanu w wydychanym powietrzu (w celach diagnostycznych) oraz dwutlenku węgla (kontrolnie, w celu potwierdzenia poprawności pobrania próbki). Testy oddechowe wodorowo-metanowe dostarczają bardziej kompleksowych informacji na temat stanu zdrowia pacjenta niż testy jedynie wodorowe.
Badania oddechowe są użyteczne w diagnozowaniu zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO) oraz ocenie procesów trawienia i wchłaniania węglowodanów w jelitach. Mogą one wskazać na obecność nietolerancji pokarmowych, takich jak nietolerancja laktozy lub fruktozy. Wynik badania stanowi wskazówkę dla lekarza w ocenie prawidłowego przebiegu procesu trawienia pokarmów. W przypadku wykrycia nieprawidłowości konieczne może być wprowadzenie odpowiedniego leczenia.
Kiedy zaleca się wykonanie testu oddechowego wodorowo-metanowego?
Test oddechowy wodorowo-metanowy zaleca się przeprowadzać, gdy istnieje podejrzenie różnych zaburzeń przewodu pokarmowego, takich jak:
- Zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO).
- Nietolerancja pokarmowa, np. nietolerancja laktozy lub fruktozy.
- Zespół jelita drażliwego (IBS), szczególnie w przypadku objawów związanych z wzdęciami, bólami brzucha, czy zmianami w rytmie wypróżnień.
- Niewyjaśnione bóle brzucha lub wzdęcia.
- Niedokładne lub niejednoznaczne wyniki innych badań diagnostycznych przewodu pokarmowego.
Wykonanie testu oddechowego wodorowo-metanowego może pomóc lekarzowi w ustaleniu dokładnej przyczyny objawów pacjenta i odpowiednim zaplanowaniu leczenia.
Czy istnieją przeciwwskazania do testu oddechowego wodorowo-metanowego?
Przeciwwskazania do testu oddechowego wodorowo-metanowego są stosunkowo rzadkie, ale mogą obejmować:
- Ciężkie stany zdrowotne pacjenta, które uniemożliwiają wykonywanie testu, na przykład ciężka niewydolność oddechowa.
- Nietolerancja lub alergia na substancje stosowane podczas testu, na przykład glukozę lub laktulozę.
- Stany, w których wyniki testu mogą być fałszywie dodatnie lub fałszywie ujemne, na przykład po zabiegach chirurgicznych przewodu pokarmowego, stosowaniu antybiotyków w ciągu ostatnich dwóch tygodni, lub stosowaniu leków wpływających na florę bakteryjną jelit.
- Stany, które uniemożliwiają pacjentowi wykonanie testu zgodnie z zaleceniami, na przykład zaburzenia psychiczne utrudniające współpracę, niezdolność pacjenta do współpracy w wydechu lub do spełnienia wymagań dietetycznych przed testem.
Przed przeprowadzeniem testu oddechowego wodorowo-metanowego lekarz przeprowadzi dokładną ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz przeanalizuje potencjalne ryzyka i korzyści związane z wykonaniem badania.
Jak należy przygotować się do testu wodorowo-metanowego?
Przygotowanie do testu oddechowego wodorowo-metanowego obejmuje zazwyczaj kilka kroków, które mają zapewnić dokładne i wiarygodne wyniki. Szczegolowe kroki mozna zanlezc na naszej stronie www → https://sibotesty.pl/test-wodorowo-metanowy/.
Oto ogólne wytyczne:
- Miesiąc przed badaniem – nie stosuj antybiotyków (furazolidon, nifuroksazyd, preparaty bizmutu, xifaxan),nie poddawaj się kolonoskopii, fluoroskopii;
- 7 dni przed badaniem – nie przyjmuj probiotyków i prebiotyków, ziół bakteriobójczych (np. olejek z oregano), w porozumieniu z lekarzem unikaj stosowania inhibitorów pompy protonowej IPP i antagonistów receptora H2 (np. polprazol, omeprazol), nie przyjmuj preparatów prokinetycznych (Prokit, Tribux),nie przyjmuj dużych dawek magnezu i witaminy C.
- 3 dni przed badaniem -nie spożywaj kropli żołądkowych, betainy HCl, octu jabłkowego, nie przyjmuj środków przeczyszczających np. laktulozy,nie przyjmuj enzymów trawiennych,nie przyjmuj suplementów z fruktozą.
- 1-2 dni przed badaniem – jeśli masz biegunkę lub normalne stolce, stosuj dietę 1-1,5 dnia,jeśli masz zaparcia stosuj dietę 2-3 dni, możesz spożywać tylko pokarmy niefermentujące takie jak: mięso, ryby, owoce morza, jajka, woda niegazowana, ryż w małych ilościach, tłuszcze (oliwa, olej, masło bez laktozy),przyprawy tylko pieprz, sól, nie spożywaj produktów fermentujących takich jak: produkty zbożowe (chleb, bułki, makaron, kasze), produkty mleczne i mleko z laktozą, mleko roślinne, warzywa,owoce,soki i przetwory owocowe, orzechy, nasiona, nasiona roślin strączkowych.
- 14 godzin przed badaniem – nie przyjmuj żadnych pokarmów, z wyjątkiem czystej niegazowanej wody, zakaz palenia papierosów, nie żuj gumy.
- W dniu badania: wstań ok godziny przed testem, bądź na czczo, możesz wypić szklankę ciepłej czystej niegazowanej wody, która wspomaga perystaltykę jelit, umyj zęby pastą bez ksylitolu lub samą wodą, możesz użyć płynu antyseptycznego do płukania jamy ustnej, jeśli nosisz protezę nie używaj kleju do protez, nie wykonuj żadnych ćwiczeń fizycznych, siedź w jednym miejscu, nie kładź się, nie śpij, nie żuj gumy, nie jedz żadnych pokarmów, nie przyjmuj żadnych lekarstw, leki możesz przyjąć po wykonaniu badania.
Jaki może być przykładowy jadłospis na 1-2 dni przed badaniem?
Śniadanie: jajecznica z szynką tylko na maśle bez warzyw i chleba; jajka na twardo, miękko lub sadzone
Obiad: kurczak lub ryba grillowana, smażona na oliwie, pieczona, duszona
Kolacja: kurczak lub ryba itd.; jajka w dowolnej postaci
W ciągu dnia możesz popijać czystą niegazowaną wodę, słabą herbatę i kawę bez cukru i mleka.
Przebieg badania testu wodorowo-metanowego
Pacjent nabiera powietrze do płuc i wydmuchuje do specjalnego woreczka, a następnie personel bada próbkę w aparacie QuinTron Breath Tracker SC.. Następnie spożywa 10 g roztworu laktulozy, która jako syntetyczny dwucukier, składający się z galaktozy i fruktozy, nie jest absorbowany w jelicie cienkim i ulega fermentacji przez bakterie jelitowe. Laktuloza przemieszcza się w dół układu pokarmowego, natomiast bakterie rozkładają ją na krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, wodór i dwutlenek węgla. Wodór ulega rozpuszczeniu we krwi i jest transportowany do płuc, gdzie możemy zbadać jego obecność w wydychanym powietrzu. Wodór może zostać wykorzystany przez archeony do wytworzenia metanu. Pacjent w ciągu 3 godzin co 20 minut powtarza procedurę wydychania powietrza. Jeśli w odpowiednim odcinku jelita cienkiego następuje podwyższony wzrost wodoru i/lub metanu może to świadczyć o przeroście bakterii w jelicie cienkim SIBO i/lub archeonów IMO.
Podczas przeprowadzania testu oddechowego SIBO w warunkach domowych należy koniecznie przestrzegać zaleceń zawartych w instrukcji dołączonej do opakowania testu.
Jak interpretować wyniki testów oddechowych wodorowych i wodorowo-metanowych?
Wyniki testów oddechowych wodorowo-metanowych przeprowadzonych w naszym gabinecie we Wrocławiu są dostępne natychmiast po ukończeniu badania i przedstawiane są w formie wykresu. Interpretacji dokonuje nasz doświadczony dietetyk kliniczny, który jasno wyjaśnia pacjentowi znaczenie wyników testu. Jeśli nasz specjalista uzna za stosowne, zleci pacjentowi odpowiednie leczenie.
Zgodnie z aktualnymi referencyjnymi wytycznymi amerykańskimi, wynik testu oddechowego wodorowego uznaje się za pozytywny, jeśli stężenie wodoru wzrośnie o co najmniej 20 ppm w porównaniu do wartości wyjściowej, obserwowanej w ciągu 90 minut od rozpoczęcia badania (po podaniu doustnym 75 g glukozy lub 10 g laktulozy).
W przypadku testów wodorowo-metanowych istnieje możliwość diagnozowania nadmiernego namnażania się metanogenów w jelitach. W takiej sytuacji wynik testu jest uznawany za pozytywny, gdy stężenie metanu osiąga co najmniej 10 ppm w dowolnym momencie badania. Taki stan może wskazywać na rozwój tzw. SIBO metanowego – zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (ang. intestinal methanogen overgrowth). W przypadku SIBO metanowego, rozrost może dotyczyć jedynie jelita cienkiego, jelita grubego lub obu jednocześnie.